Kinderarbeid

Vroeger was het heel gewoon dat kinderen ook werkten in fabrieken, op het land, in de huishouding en dan heb ik het niet over “ook iets doen in huis” maar gewoon hard moesten werken.
Ik weet nog dat mijn moeder het zo erg vond en ze vertelde dat heel vaak. Zij kon goed leren en het hoofd van de school kwam naar mijn oma om te vragen of ze niet door kon gaan leren. Maar er was geen sprake, als tweede uit een gezin van 9 kinderen zo in 1930 moest ze gewoon gaan werken. Op haar 13e jaar ging ze bij de boer aan de slag.
In mijn middelbare schooltijd kende ik ook wel kinderen die thuis nog wel aan moesten pakken zeker als de ouders een winkel hadden of een boerderij.
Zelf moest ik ook in huis helpen maar dat was niet overheersend en min of meer normaal zoals helpen met groentes schoonmaken bij de oogsttijd. Helpen met de was of afwassen en dat soort dingen.
Ik ging nog even nalezen op Wiki hoe dat vroeger er aan toe ging (en nu in verschillende landen helaas nog steeds) en ik las dat er in sommige fabrieken een derde van de werkers kinderen van onder de 12 jaar waren.
Het Wetje van van Houten moest hier een eind aan maken.
Het was uiteindelijk de liberale politicus Samuel van Houten, die rond 1870 in de Tweede Kamer kwam met een initiatiefwet. De Wet houdende maatregelen tot het tegengaan van overmatige arbeid en verwaarlozing van kinderen, later bekend als het Kinderwetje van Van Houten, uit 1874 geldt als de eerste wet die in Nederland ten tijde van de ‘Sociale kwestie’ een einde moest maken aan ongelimiteerde kinderarbeid. De wet verbood kinderen tot twaalf jaar in fabrieken en trafieken te werken, en alleen kinderen van dertien jaar en ouder mochten nachtarbeid verrichten. Van Houten stond een algemeen verbod op arbeid door te jonge kinderen voor, maar zijn initiatiefwet werd in de Tweede Kamer volledig uitgekleed. Het verbod gold uiteindelijk alleen voor arbeid in fabrieken en werkplaatsen en was “niet toepasselijk op huiselijke en persoonlijke diensten en op veldarbeid”. Het gevolg was dat op het platteland nog tot de invoering van de Leerplichtwet (1901) tal van jonge kinderen lichamelijk zware arbeid verrichtten en zowel in de stad als elders te werk werden gesteld als huispersoneel.
De werkgever van mijn zoon trekt zich helemaal niks aan van dit wetje van Van Houten. Sterker nog vanmiddag werden alle kinderen van de werknemers ingezet bij het bedrijf en die waren allemaal nog onder de 12 jaar.

Het is een heel leuk en open bedrijf waar ze communicatiesystemen verkopen, maken, ontwikkelen, programmeren en onderhouden en ze mochten alles doen wat er daar zo op het bedrijf gebeurt.
Zo gingen ze programmeren, bestelling aannemen per telefoon, inpakken, uitpakken, tekenen en een portofoon oefening en natuurlijk wat lekkers tijdens de pauze en als afsluiting kregen ze een diploma.
En als ik de glunderende gezichten zie dat hadden ze het allemaal wel goed naar hun zin gehad.
Ook mijn twee kleindochters waren er bij. Helaas mag ik geen foto’s er van plaatsen maar het was echt zo’n leuk gezicht om ze zo serieus aan de slag te zien. (KD2 van 10 maanden nog iets minder natuurlijk 🤣🤣)
Zo leren ze ook een beetje wat papa of mama daar nou eigenlijk voor werk doen en hoe dingen werken.
En natuurlijk vooral het werken/spelen met portofoons is altijd leuk om te doen.
Een voorbeeld voor meer bedrijven om dat eens te doen, ook goed voor de onderlinge sfeer zo’n middagje met elkaar.

21 gedachten over “Kinderarbeid

  1. Goh ja, allemaal onderwerpen die ik op school kreeg en later op het werk zelf in mijn cursussen een plaatsje gaf. Die kinderen, soms maar 11 jaar moesten enorm lange dagen maken. Een stuk langer dan die kinderen die leren met de computer etc. om te gaan. Dat klinkt eigenlijk alleen maar leuk. Mijn moeder was als de jouwe, op 13 jarige leeftijd een dienstje nemen. Heel wat verhalen over gehoord. Dan is er toch wel veel ten goede gekeerd in ons land.

  2. Klopt helemaal, toen ik in 1948 van de lagere school kwam moest ik nog 12 worden ( vroege leerling door m’n verjaardag laat in de zomer) Er was toen nét een wet aangenomen dat kinderen tot 14 jaar naar school moesten. Met 8 leerjaren mocht je dan wél in de huishouding gaan werken en na 2 leerjaren huishoudschool mocht ik al 13 jarige (in de winkel van mijn zwager) “op papier”huishoudelijk werk gaan doen. 😉 Van de HHschool was inderdaad iemand thuis komen praten om me de coupeuse opleiding te laten leiden, of kinderverzorging. Maar daar was geen sprake van.
    Mijn 4 jaar oudere zus moest dus wél na de lagere school thuis blijven om mijn moeder te helpen.
    Ze ging later na de avondschool waarvoor ze een HH baantje had om dat te kunnen betalen.

    1. Ja dan zie je dat jij nog net een aantal jaren eerder was dan ik, dat scheelt wel. Wij mochten als we konden leren wel allemaal naar een middelbare school. Mijn oudste zus kon niet leren en ging ook na 2 jaar al werken. De jongens deden een technische opleiding en daarna nog avondschool er bij. Gaat nu gelukkig wel anders. Al had die technische opleidingen wel mogen blijven want niet ieder kind is een leerkind en er is niets mis met een technische opleiding sterker nog als we die niet zouden hebben zou het niet goed gaan.

  3. Wat ‘n leuk idee! Wij hadden een atelier aan huis dus onze kinderen wisten precies waar pappa en ik mee bezig waren maar voor de veel kinderen is het niet zo duidelijk!
    Iedereen, ouders en kinderen, heeft vast ‘n prachtige middag gehad!

  4. Weer zo’n leuk bericht met veel informatie over hoe het vroeger ging en nu gaat. Ik wist dat nooit van dat kinderwetje van Van Houten, leuk om te lezen Anneke. Wat zullen de kinderen genoten hebben tijdens hun werkdag, het is goed dat kinderen weten wat voor werk hun ouders doen.

Geef een reactie op gewoonanneke Reactie annuleren